راه هاي جذب جوانان به مسجد و جماعت:                                                                   
بي ترديد براي جذب جوانان و حضور آنها در مسجد و جماعات هم موانع مختلف و هم راه كارهاي مختلفي متصور است كه اين موانع و همچنين راه كار ها مي توانند جنبه هاي فردي ، خانوادگي و محيطي داشته باشند در اين بخش آن قسمت از مواردي كه بيشتر جنبه علمي و كاربردي دارد مورد بحث قرار مي گيرد: 

1- علل عدم حضور در مسجد و جماعات و ضرورت تبيين فلسفه و اسرار نماز و جماعات

براي عدم حضور در جماعات و مسجد علل گوناگون است ، بعضي واقعاً عذر دارند و دليلشان پذيرفتني است ولي بسياري از موارد بهانه هايي پوچ، بيشتر نيست از جمله: غفلت از پاداش هاي نماز جماعت ، بي رغبتي به جهت بد رفتاري برخي نماز گزارن در مسجد، همفكر نبودن با امام جماعت از نظر ديدگاه سياسي ، عيب هاي احتمالي بستگان و نزديكان امام جماعت ، طول كشيدن نماز جماعت ، رفتار متوليان و دست اندركاران مسجد و...(قرائتي،1377،ص 222-221). علاوه بر موارد مذكور كه بيشتر در مورد نمازخوان ها است  در مورد آن هايي كه نماز نمي خوانند و به تبع آن در مسجد و جماعات نيز حاضر نمي شوند مي توان به نتيجه تحقيقي اشاره كرد كه بر اساس آن « بيش از 50% كساني كه مورد پرسش قرار گرفته اند كه چرا نماز نمي خوانيد؟ پاسخ داده اند كه خدا به نماز ما نيازي ندارد» ( به نقل از محمدي عراقي، 1376، ص 68). اگر اين تحقيق صحيح باشد به ما يك چراغ راهنما  مي دهد و آن اينكه روي فلسفه نماز يا اسرار نماز بيشتر كار كنيم.(همان منبع).   
در همين راستا مقام معظم رهبري مي فرمايند: « براي تبيين ژرفاي نماز و معرفي راز ها و زيبايي هاي آن ، دست به تلاش پي گير و همه جانبه زده شود» (پيام به اجلاس ششم، 1376، ص6). در حديثي پيامبر اكرم (ص) مي فرمايند: اگر مردم ارزش اذان گفتن و شركت در نماز جماعت را مي دانستند ، براي اين كار قرعه كشي مي كردند(بحار الانوار ،ج 88 به نقل از جعفري، 1388، ص 73). متاسفانه بسياري از جوانان ما با اين ارزش ها كه پيامبر گرامي اسلام مي فرمايند آشنا نيستند. بنابراين يكي از وظايف و مسؤليت هاي عمده در اين راستا آشنا سازي جواناني است كه مسجدي نيستند با ارزش ها و اسرار و فلسفه نماز ، نماز جماعت و حضور در مسجد .مطمئناً راهش سخنراني در مسجد نيست  بلكه بايد پيام‌ها در اين زمينه در جا‌ها موقعيت‌هايي جلوه گر شود كه جواناني كه اهل نماز جماعت و مسجد نيستند حضور دارند.                                                                           

2- عامل بهداشت ونظافت مساجد

 امير المومنين (ع) به استاندار خود مي فرمايد :« افضل اوقات را براي نماز قرار بده »، حال اگر افضل اوقات براي نماز است ، افضل جاها هم بايد براي نماز باشد ( به نقل از قرائتي ، 1370،ص 48). يكي از مشكلاتي كه براي جذب مردم به مراكز اقامه نماز داريم ، كمي نظافت است ؛ نظافت امروز و در دنياي امروزي يكي از عوامل جذب جوان ها است ، اين جزء نماز هم نيست ، ولي چيزي و راي احكام نماز است ، ما نبايد فقط در حد طهارت و مسأله فقهي به اين بپردازيم يعني خيلي ظاهر بيني است كه طهارت را با همان فرمول هاي فقهي بپذيريم و هر چه آلودگي و ميكروب و چيز هاي ديگري است كه مردم را متنفر مي كند ، همه را نديده بگيريم . من فكر مي كنم يكي از چيز هايي كه قشر تحصيل كرده ، قشربه اصطلاح متجدد و قشر جوان را از اين جاها دور كرده ، اين است كه فضا ، متناسب با اين شرايط نيست ( هاشمي رفسنجاني، 1376، ص19). از آنجاييكه طبع جوانان پاك، زيبا دوست و پر نشاط مي باشد ، لذا به مكان هاي پاكيزه ، زيبا، جذاب و دلپذير بيشتر گرايش پيدا مي كند . بنابراين براي جذب آنان به مساجد بايد اين مكان ها را آراسته و پاكيزه ساخت ، فرش هاي مسجد تميز و پاكيزه بوده، روشنايي در حد مطلوب و مسجد همواره معطر و خوشبو باشد  و نماز گزاران با لباس پاكيزه و بوي خوش وارد مسجد شوند(انصاري راد، 1388).
 
3- جاذبه براي حضور زنان در مساجد

زنان بخش عظيمي از جامعه را تشكيل مي دهند . حضور آنان در مسجد ، فرصت مناسبي براي بهره گيري معنوي از اين جايگاه مقدس و آشنايي با معارف اسلامي است ، بلكه براي برخي از آنان اين تنها فرصت است(نوبهار ، 1375، ص 44). با اين وجود يكي از مسائلي كه در مساجد هست ، عدم جاذبه بخصوص در شبستان خانم ها است ، متأسفانه محل اجتماع خانم ها هم از نظر كمّي و هم از نظر كيفي ، جاذبه لازم را ندارند و گاهي هم دافعه دارند . از نظر نور، تهويه، فرش ، مسير رفت وآمد و.... معمولاً قسمت خانم ها به مراتب بد تر از آقايان است با توجه به اينكه خانم ها اغلب همراه فرزندانشان وارد مسجد مي شوند و اگر بر خورد اين فرزندان با مسجد مطلوب و خوشايند باشد اثر مثبت بر روي آن ها خواهد داشت و اگر مطلوب و خوشايند نبود اثر بد .(زعفراني، 1376، ص 197). همچنين دختران و بانوان جوان به مراتب بيشتر تحت تأثير ميزان مطلوب يا نامطلوب بودن قسمت مربوط به خانم ها در مساجد هستند. مطمئناً حضور دختران و بانوان در مساجد در جذب برادران آن ها و همسران آن ها در آينده به مساجد نقش به سزايي خواهد داشت    

عليرغم نقش زنان در مسائل تربيتي و تأثيري كه براي حضور برادران و همسران جوان خود در مساجد مي توانند داشته باشند متأسفانه مي بينيم در مساجد هنوز محل استقرار خانم ها حتي به اندازه ي محل آقايان از جذابيت ، راحتي و مطلوبيت برخوردار نيست.                                           
        
4- نقش امام جماعت

در ميان تمام كساني كه به گونه اي در اداره امور مسجد دخالت دارند ، امام جماعت داراي نقشي ممتاز و ويژه است . طوري‌كه صلاحيت‌ها، شايستگي‌ها، عملكرد، شخصيت و چگونگي برخورد اوباجوانان به طور مستقيم برمسجد و جذب افراد از جمله جوانان اثر مي گذارد.(نوبهار ، 1375، ص /> در ارتباط با عملكرد و نقش امام جماعت به موارد زير مي توان اشاره كرد :                                    
الف) روابط و احترام ميان امام جماعت و جوانان ، نبايد در چارچوبي خشك و رسمي باقي بماند و بايد به روابط عاطفي بيا نجامد ، يعني امام جماعت به عنوان يكي از دوستان جوانان به شمار رود.در اين راستا لازم است همواره جوانان را همراهي كند ، مشكلات آنان را ياري كند ، موفقيت هايشان را به آنان تبريك بگويد ، از ناراحتي و غم هايشان ابراز تأسف كند . همچنين علاوه بر ارتباط حضوري برقراري ارتباط كتبي نيز ميان جوانان و امام جماعت مفيد است.
ب) امام جماعت بايد وقت كافي براي جوانان بگذارد. «تجربه نشان داده است كه امام جماعت هايي كه وقت مي گذارند ، مي توانند در ترويج فرهنگ نماز موفق باشند و كساني كه صرفاً مي خواهند يك نماز را اقامه كنند و بلافاصله از خوابگاه دانشجويي خارج شوند اين امكان پذير نيست» ( قمي ، 1380، ص 67). «پيامبر اسلام(ص) بسياري از اوقات پس از نماز صبح تا طلوع آفتاب در مسجد مي‌ماندند. بخشي از اين وقت صرف پاسخگويي به پرسش هاي ديني و حتي تعبير كتاب هايي كه مسلمانان  ديده بودند ، مي شد» ( نوبهار ، 1375،ص 31).                                       
ج) «مردم بايد پذيراي امام جماعت باشند ، امام جماعت تحميلي جايز نيست» (محسن قرائتي ،1370، ص72 ). اگر امام جماعت را دوست نداشته باشيد تأثير ندارد ، غير از امامت كه يك منصبي است ولايي ، در پيش نمازي رضاالقوم هم وجود دارد . سر آمد مسأله محبت است مردم بايد امام جماعت را بپذيرند و دوستش داشته باشند (تقي قرائتي ، 1380،  صص 99-98).
د) «امام جماعت بايد مراعات حال مردم را در نماز جماعت بكند، كساني كه در نمازجماعت شركت مي‌كنند از گروه‌ها و اصناف مختلف تشكيل‌مي‌شوند و هر كدام داراي حوصله و ظرفيت مخصوصي هستند كه رعايت و اهتمام به آن براي امام جماعت لازم است» (ابوالقاسمي،  1378،ص 68).اين امر از طرف پيامبر اكرم(ص)، حضرت علي(ع)، امام صادق(ع) مورد توصيه و تأكيد قرار گرفته است (جعفري، 1388، صص 94-93؛ نوبهار ، 1375،صص 91-84؛ قرائتي، 1370، ص 73-72).       
ه) امام جماعت بايد فردي برخوردار از تقوا ، فضيلت هاي اخلاقي و مراتب علمي باشد. پيامبر اكرم (ص) مي فرمايد: « امام جماعت هر گروه ، سفير آن ها به سوي خداست، پس فاضل ترين افراد تان را مقدم داريد » (وسايل الشيعه به نقل از جعفري، 1388، ص 92).                                 
همچنين «امام جماعت بايد بيش از ديگران مراعات رفتار خود را بكند ( قرائتي ، 1370، ص 74). و به زيور عدالت آراسته باشد.
و) علاوه بر موارد مذكور امام جماعت شايسته است ، خوش تيپ، خوش سواد ، خوش بيان ، ( قرائتي، 1370 ،ص 5) مواظب نظافت دهان و دندان و احياناً  بوي بد دهان خود بوده ، در كليه ي امورات مربوط به مسجد نظم و انظباط را مراعات كند و توانايي دوست شدن با جوانان و كنار آمدن با آن ها را داشته باشد (انصاري راد ، 1388)  براي عموم مردم به ويژه جوانان دعا كند و داراي صفات بردباري ، بخشش، آسان گيري ، مواسات بوده (ابوالقاسمي ، 1378، ص 82-72). و از همه مهم آنچه را كه مي گويد خود و اهل خانواده اش عمل نمايند.                                                  
                                                      
5-  روش و شيوه هاي تبليغ و دعوت

مبلغ و دعوت كننده بايد مومن به آن چيزي باشد كه ديگران را بدان دعوت مي‌كند. دل او به آن چه مي گويد بايد آرام باشد . دل مي تواند دل را هدايت كند. دعوت و تبليغ ما هنگامي مؤثر است كه نشأت گرفته از درون باشد و اين، نياز به ايماني دارد كه در جان آدمي ريشه دوانده ست بنابراين اين يك هشدار است براي دست اندركاران اين امر  كه  اگر  باوري راستين عامل حركتشان نباشد نخواهند توانست در ديگران نفوذ كنند (قائمي ، 1375، ص 27). امام صادق (ع) نيز ضرورت مطابقت قول و فعل عالمان  و واعظان را اينگونه بيان فرموده است « اگر عالم و دانشمند به علم خود عمل نكند ، موعظه و اندرز او از دل ها مي لغزد ، آن چنان كه باران از روي سنگ صاف و نشيب هاي لغزنده ي كوه صفا لغزان است» (كافي، جلد 1، به نقل از دلبري ، 1387، ص 8). بنابراين مهمترين گام در تأثير گذاري دعوت كننده و مبلغ مطابقت گفتار با كردار وي است . حال بايد دقت شود كه مؤثر ترين روش تبليغي و تربيتي كدام است ؟ « در تربيت چند چيز شرط است ، يكي مشافهه و چشم به چشم بودن و نكته ي بعدي محبت و تقدس » (تقي قرائتي ، 1380، ص 98). توجه به اين امر لازم است كه « هدف ما آن هايي هستند كه نماز نمي خوانند و يا به مسجد نمي روند و مي خواهيم به نماز و مسجد دعوتشان كنيم ، براي آن ها بايد برنامه داشته باشيم و يكي از برنامه هاي مهم ارتباط مستقيم است و افرادي كه مؤمن به نماز و علاقه مند به توسعه فرهنگ نماز و مسجد هستند مي توانند بهترين سرباز اين جبهه  و ميدان باشند» ( افشار ، 1376، ص 155). بنابراين در اين زمينه مي پذيريم كه « تربيت بايد نفس به نفس باشد ، جوان به جوان ، جوان هاي نماز خوان و مسجدي مي توانند جوان هاي ديگر را جذب مسجد بكنند و همسالان خودشان را به پاي نماز بياورند » ( فقيهي، 1376، ص 165). البته لازم است امام جماعت مساجد ، متوليان امور مساجد، تبليغات اسلامي و...  آموزش ها و توصيه هاي لازم و ضروري را به جوانان نماز خوان و مسجد ارايه دهند در همين راستا قرائتي (1386،ص5 ) نيز مسأله گفت و گوي چهره به چهره را مهم مي داند و توصيه مي كند كه مديران مدارس امر به معروف را تن به تن انجام دهند . روزي يكي دو تا از بچه ها را دعوت كنند و خصوصي با آنها حرف بزنند . گفتگوي هر مديري با يك يا دو دانش آموز در مدرسه ، تأثيرش خيلي بيشتر از صحبت هاي عمومي است .

6- وظيفه و نقش نماز گزاران و اهالي مسجد

اهل نماز و مسجد  كه بدون هيچ تبليغي و بدون هيچ انتظاري حضور درمسجد و نماز جماعت را وظيفه ي الهي و شرعي خود مي دانند و در هر شرايطي اين سنگر مقدس را خالي نمي گذارند ، اغلب انسان هاي مؤمن و ارزشمند هستند، در عين حال براي اين افراد وظايف و مسؤليت هايي متوجه است كه در نوبت خود توجه و رعايت آن ها تأثير بسزايي در جذب جوانان ديگر به مسجد و جماعات خواهدداشت از
الف) طبق فرمايش حاج آقا قرائتي ( 1370، ص 53)« نسبت به نماز يك غيرتي داشته باشيم ، يعني وقتي ديديم مسجد خلوت است فشار خون ما بالا بيايد » . در اين موقع است كه دغدغه فكري خواهيم داشت و به عنوان يك امر مهم به فكر راهكار و اقدام عملي خواهيم بود.
ب) در محيط هاي جمعي از زخم زبان زدن ، به شوخي گرفتن و تمسخر به شدت اجتناب شود ( مرحوم ابوترابي، 1370،ص 37). اين مسائل بويژه به جهت حساسيت نوجوان و جوان بسيار مهم و تأثير گذار خواهد بود .
ج) طبق توضيح المسائل همه ي مراجع مستحب است كسي كه به مسجد مي رودو لباس پاكيزه و قيمتي بپوشد و خود را خوش بو نمايد ( به نقل از ابرقوي، 1385،ص 138). در ارتباط باپاكيزگي ، نظافت و خوشبويي نماز گزار هنگام حضورش در مسجد آيات و روايات و سيره زيادي داريم كه به چند مورد اشاره مي شود:
- در آيه ي 31 سوره اعراف قرآن مي فرمايد : هنگام حضور در مساجد زينت هايتان را به خود بگيريد حضرت امام حسن مجتبي(ع) راديدند ، وقتي كه براي نمازبرمي خيزد، بهترين لباس هايش را مي پوشد،علتش راسوال كردند، فرمود: همانا خداوندمتعال زيبايي را دوست دارد،پس خودرا به پروردگارم مي آرايم (نقل از رهبري، 1380،ص 108).                                                                      
- پيامبراكرم (ص ) فرمودند: خداوند خوشبوست وبوي خوش رادوست دارد(نهج الفصاحه به نقل از همان
- از حضرت امام رضا(ع) نقل شده است كه جاي حضرت امام صادق(ع) در مسجد ازبوي عطر و اثر سجده حضرت شناخته مي¬شد(همان منبع). حضرت امام صادق(ع) مي‌فرمايند: دو ركعت نماز با عطر بهتراست از هفتاد ركعت از كسي كه عطر نزده باشد.(مكارم الاخلاق به نقل از رهبري،ص134).                                                     
- روايت داريم نماز بامسواك برابر هفتاد ركعت نمازي است كه فرد مسواك نزند.     

 همه موارد مذكور نشانگر اهميت نظافت وبهداشت فردي نمازگزار است. طوري كه هنگام صحبت كردن دهان نمازگزار نبايد بوي بد بدهد،لباس نمازگزار نبايد چركي وبدبو باشد.پاي نمازگزار بوي بد ندهد يعني دريك كلام علاوه بر زيبايي درون ،زيبايي بيروني نيز مراعات شود. مطمئناً همه اين موارد درنگرش افراد بويژه جوانان ونوجوانان به مسجد ومسجدي ها وجذب آنها به مسجد وجماعات موثر خواهد
د- بزرگان ، هيئت امنا ودست اندركاران مساجد كه خود اهل نماز ومسجد هستند ودوست دارند افراد بيشتري درمساجد حضور يابند باتوجه به ويژگي ها وواقعيات دوران نوجواني وجواني از واكنش هاي تندوافراطي بپرهيزند. چه بسا يك برخورد ناسنجيده وناصواب براي هميشه جواني رااز مساجدوعرصه تربيت ديني دورگرداند. باجوانان ونوجوانان وكودكان درمسجد وعرصه‌ديني با سعه‌صدر بيشتري رفتار
و- مطابقت  گفتار وعمل نمازگزاران ومتوليان امورمساجد: يكي از پيامدهاي تضاد در گفتار ورفتار مبلغان و متوليان امور مساجد ، ايجاد تنفر دربين جوانان است .بسيار اتفاق افتاده وقتي از جواني پرسيده ميشود چرا به مسجد نمي روي ؟مي گويد فلان مسجدي نماز جماعتش ترك نمي شود ولي در عمل فلان كار را انجام مي دهد .هر چند اين امر توجيهي براي عدم حضور فرد در مسجد ونماز جماعت نمي شود اما چه بخواهيم يا نخواهيم اين اتفاق مي افتد و اثر خودش را مي گذارد .              
 ر- بين مسجد محل و مدرسه ارتباط ايجاد شود ، در اين راستا متوليان امور مسجد و مديران مدارس تعامل داشته باشند اگر مي خواهند شاگرد را تشويق كنند بين دو نماز تشويق كنند .طوري كه بچه ها از مسجد خاطرات خوش داشته باشند و مسجد را منحصر به سوگواري و عزاداري فرض نكنند (قرائتي ،1386،ص6) همچنين واگذاري بخشي از كار ستادهاي نماز جمعه به دانش آموزان دبيرستاني و بگويند كه مثلا فلان دبيرستان، اين هفته مهمان شما هستيم(قرائتي،1370،ص55).     
آنچه در بالا در مورد نقش و مسئوليت نمازگزاران و مسجدي‌ها بيان گرديد در راستاي اين فرمايش مقام معظم رهبري است كه مي فرمايند : «اقامه نماز چيزي فراتر از گزاردن نماز است » يعني فقط  همين نيست كه كسي خود به عمل نماز قيام كند ، بلكه اين نيز هست كه در جهت و سمت نماز ، به راه افتد و ديگران را نيز به راه اندازد (به نقل از رجالي تهراني ،1375، ص4). همچنين در مورد توصيه لقمان به فرزند خود كه قران اشاره دارد مي فرمايد : " اي فرزندم نماز را بر پا دار " در اين جمله منظور از بر پا داشتن يكي امر شخصي است و مقصود ديگر احياي نماز در جامعه است ( همان منبع ،ص22).  بنابراين به عنوان يك فرد مسجدي و اهل نماز مسئوليت و وظايفي در جذب ديگران به ويژه جوانان به مسجد ونماز جماعت به عهده ماست كه بايد نسبت به آن اهتمام داشته باشيم.

7- تعيين واحياي ديگركاركرد هاي مسجد

مطمئناً اين امر در جذب جوانان ونوجوانان موثر خواهدبود. بررسي هانشان مي دهد كه مساجدي كه براي نوجوانان وجوانان محلي براي فعاليت هاي ورزشي ، فرهنگي، آموزشي و... هستنددرجذب جوانان بسيار موفق بوده اند. در اين راستا مي توان انواع كلاسهاي تقويتي و آموزشي را با همكاري دبيراني كه خود اهل مسجد ونماز بوده و علاقمند به احياي نماز و مسجد هستند استفاده كرد و با مبالغي كم و يا حتي بعضا رايگان اقدام به تشكيل كلاس كرد همچنين براي اين كار از دانشجوياني كه خود  مسجدي هستند و يا ساير تخصصهاي اهالي مسجد مي توان استفاده كرد

8- ارئه الگو براي جذب جوانان و نوجوانان به نماز و مسجد

ارائه الگو  يكي از موثرترين راهكارها ميتواند باشد. بويژه نوجوانان و جواناني كه اهل مسجد نيستند چه ما بخواهيم يا نخواهيم برايشان قهرمانان ورزشي بويژه فوتبال  ، هنرپيشه ها و ... بيشتر مهم بوده و جنبه الگويي دارند بنابراين وظيفه صدا وسيما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و سازمان تربيت بدني است كه ضمن ايجاد فضاهاي مناسب اين الگوهاي ورزشي ويا هنري را در هنگام نماز خواندن و شركت در جماعات و حضور در مسجد، حضوري و يا از طريق تلويزيون ببينند البته در وضعيت و موقعيت عيني نه فيلم ها و نمايش ها . متاسفانه جوانان و نوجوانان جامعه ما اين الگوها را اغلب نماز خوان واهل مسجد نمي شناسند و مسئولين كشور اسلامي با دست خود چنين الگوهايي را در اختيار جوانان قرار مي دهند كه در اين مورد ضروري است كه فكر جدي و اساسي صورت بگيرد . همچنين نشان دادن زندگي و سخنان و اظهارات  افراد  علمي ، ورزشي وهنري موفق كه اهل نماز ومسجد بوده و هستند جز مواردي است كه در نگرش و گرايش جوانان به حضور در مسجد و جماعات موثر خواهد بود .                                              

9- عدم انحصاري كردن امورات و فعاليت‌هاي مسجد

در آيه 18 سوره جن مي خوانيم كه مي فرمايد : مساجد مخصوص خداوند عالميان است  بر اين اساس مسجد مال شخص يا اشخاص و يا گروه خاصي نيست و نبايد باشد متاسفانه در تعداد بيشتري از مساجد نهادهاي جانبي و ضميمه مسجد كه محل جذب نوجوانان و جوانان هر محله مي تواند باشد از جمله كانون ها ، پايگاه مقاومت مسجد و يا فعاليت درخود مسجدبه صورت انحصاري بوده وعده كمي كه خيلي هم علاقه مندند مايلند كه دراختيار خودشان باشد درحالي كه بسياري از نوجوانان وجوانان كه مايل به حضور در اين مكان ها هستند و از آن طريق هم مطمئنا جذب مسجد و جماعات خواهند شد به علت عدم اطلاع رساني درست و يا نامشخص بودن زمان فعاليت و زمان باز بودن مكان و عدم آشنايي با افراد و مسئولين پايگاه و كانون و عدم اطلاع از شرايط و نحوه عضويت نمي توانند مراجعه كرده و عضو شوند . لذا لازم است يك اطلاعيه دائمي در اين مكان ها موجود باشد با اين مضمون كه مثلا پايگاه فلان عضو جديد مي پذيرد و مدارك وشرايط عضويت و زمان مراجعه فلان است مطمئنا اين اقدام تعداد زيادي از نوجوانان و جوانان محله را كه مايل به عضويت و فعاليت هستند ولي نمي دانند چگونه بايد اقدام كنند ، جذب خواهد نمود

10- بيان ترجمه زبان دعا ها و اذكار

دعاها و اذكار كه در مساجد ، مراسمات و صدا وسيما قرائت مي شود و داراي معارف ونكات بسيار متعالي و تاثير گذار هستند براي اغلب شنوندگان بويژه جوانان و نوجوان اين سوال مطرح است كه چرا يك سري عبارات را به زبان عربي مي خوانيم ، در حالي كه نميدانيم كه مخاطب ما كيست يا اگر اجمالا مي دانيم  مخاطب ما خداوند است، نمي دانيم به او چه مي گوئيم يا چه چيزي از او درخواست مي كنيم لذا براي رفع شبهه و ابهام به همراه دعاها ، ترجمه آنها نيز به زبان روان و خالي از هر گونه پيچيدگي ارئه گردد تا ارتباط بين خواننده دعا و مخاطب او ، يعني خداوند محكم تر گردد . تجربه نشان داده در مراسمات شب احياء وقتي ترجمه روان اين دعاها گفته مي شود چقدر در جواناني كه بخش اعظم مسجد را تشكيل مي دهند  تاثير مي گذارد .                                                    
 
نتيجه‌گيري

اهميت و ارزش حضور در مسجد و نمازهاي جماعت براساس آيات الهي وروايات وسيره معصومين(ع) بركسي پوشيده نيست.از طرفي جذب جوانان به اين امر مهم دركشور اسلامي مساله جدي واز دغدغه هاي متوليان امر مي باشد. ويژگي هاي دوره جواني ايجاب مي كند كه راهكارهاي متناسبي جهت جذب آنها به مسجد وجماعات استفاده گردد. دراين راستا موارد زير قابل طرح است:
1- بهانه‌هاي مختلفي براي عدم حضور درمساجد مطرح مي شود كه پيشنهاد گرديد بايد جوانان را با فلسفه و اسرار و ارزش  جماعات و حضور در مساجد آشنا كرد كه طبق فرمايش پيامبر اسلام(ص) اگر افراد ارزش حضور در جماعات را بدانند براي شركت در آن قرعه كشي مي‌كنند.
2- بهداشت و نظافت مساجد به عنوان عامل ديگري براي جذب جوانان مطرح است . روشن است كه جوانان به ويژه تحصيلكرده ها چقدر به امر بهداشت و تميزي اهميت مي‌دهند.
3- ايجاد جاذبه براي حضور زنان در مساجد به عنوان نيمي از افراد جامعه و عوامل موثر در تربيت افراد جامعه، متا‌سفانه محل استقرار بانوان در مساجد در مقايسه با آقايان از وضعيت نامناسبي بر خوردار است .
4- نقش امام جماعت به عنوان يكي از اركان و عوامل تاثير گذار در امورات مسجد و همچنين جذب و نگهداري جوانان است كه در اين زمينه ايجاد ارتباط عاطفي، گذاشتن وقت كافي براي امور جوانان، مورد پذيرش مردم و جوانان بودن، داشتن تقوا و فضايل اخلاقي و عدالت ، رعايت نظافت وتميزي ، نظم و انضباط داشتن ، بردباري ، آسان گيري و عمل به گفته ها، مواردي هستند كه رعايت آن از طرف امام جماعت در جذب جوانان موثر است .
5-  در روش و شيوه هاي تبليغ ، داشتن ايمان قلبي و عامل بودن و نيز روش ارتباط مستقيم نفس با نفس و جذب همسالان توسط  جوان مسجدي موثر است .
6-  از وظيفه ونقش نماز گزاران و اهالي مسجد مي توان به داشتن غيرت نسبت به نماز ، رعايت حرمت اشخاص ، بهداشت و نظافت لباس ، بدن و دهان ، پرهيز از تندي و افراط در برخورد با نوجوانان و جوانان ، مطابقت گفتار و عمل متوليان امور مساجد ، ايجاد ارتباط بين مدرسه ومسجد و بطور كل احياي مسجد و جماعات اشاره كرد.
7- احياي كاركردهاي مختلف  مسجد از جمله آموزش ، فعاليتهاي ورزشي ، فرهنگي، هنري و....
8- ارئه الگو براي جواناني كه در جماعات و مسجد حضور نمي يابند از طريق صدا و سيما و رسانه هاي جمعي از قهرمانان ورزشي و هنرمندان و اهل علم در حال نماز خواندن و حضور در مساجد.
9- عدم انحصاري كردن امورات و فعاليتهاي مسجد و پايگاه مقاومت و كانون‌هاي مساجد و رفع موانع حضور و عضويت جوانان و نوجوانان علاقمند محله ها در اين نهادها. 
10- ارايه وبيان ترجمه دعاها و اذكار به زبان روان جهت آشنايي جوانان و نوجوانان با معارف و پيامهاي دلنشين و تاثير گذار اين دعاها .
 
منابع

1- محسن قرائتي (1370)، يكصد و چهارده نكته درباره نماز، ناشر؛ چاپ و نشر و طرح اقامه نماز.
2- نماز نشانه حكومت صالحان(مجموعه مقالات)،1370، مشهد، ستاد اقامه نماز.
3- محسن قرائتي (1372)، پرتوي از اسرار نماز، چاپ 7، ناشر، طرح اقامه نماز.
4- نماز گنجينه ذكر و راز(1372)، تهران، موسسه فرهنگي قدر ولايت.
5- رجالي، تهراني(1357)، نماز در نهج‌البلاغه، قم انتشارات دارالصادقين.
6- قائمي، علي(1375)، اقامه نماز در دوران كودكي و نوجواني، انتشارات ستاد اقامه نماز.
7- نوبهار، رحيم(1375)، مسجد نمونه، چاپ دوم، تهران، ستاد اقامه نماز
8- نماز راهي به سوي كاميابي (مجموعه سخنراني و ميزگرد) (1376)، ستاد اقامه نماز.
9- رفسنجاني، هاشمي (1376)، جايگاه نماز در حكومت، مجموعه سخنراني و مقالات نماز راهي به سوي كاميابي، ناشر: ستاد اقامه نماز.
10- عليقلي، محمدمهدي (1376)، محراب عشق، قم، ستاد اقامه نماز.
11- شيرازي، علي(1377)، راز و نياز عارفانه، قم، نشر خرم.
12- ابوالقاسمي، محمدجواد (1378)، امام و ماموم در جلوگاه حضور، تهران، نشر ياس‌كبود.
13- رهبري، حسين (1380)، مسجد نهاد عبادت و ستاد ولايت، تهران سازمان چاپ و انشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي
14- مجموعه سخنراني نماز، حكومت، تربيت، جلد دوم (1380)، ستاد اقامه نماز.
15- موسوي‌راد لاهيجي(1380)، نماز از ديدگاه قرآن و حديث، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
16-  ولي ابر قويي ، روح اله (1385) - قم ، انتشارات رواق دانش .
17- قرائتي ، محسن (1386) - اولين سرمايه داران دنيا - مجله رشد مديريت مدرسه ، شماره 7، دوره پنجم -صص7-4
18- دلبري، سيد محمد (1387) - آسيب¬هاي تعليم و تربيت ديني از نگاه شهيد بهشتي -  مجله رشد آموزش معارف اسلامي ، دوره 20 ، شماره 4 صص 13-4.
19- جعفري، حسين علي (1388) - 500 حديث پيرامون نماز و مسجد ، چاپ سوم - موسسه فرهنگي انتشاراتي ستاد اقامه نماز. www.pasokhgoo.ir
20- روش جذب جوانان به مساجد چيست؟(1388)- www.2irib.ir
21- جوانان ومسجد(1388)- www.ido.ir.
22- انصـاري‌راد، علي‌اكـبـر(1388)- راهـكـارهـاي ‌جـذب ‌جـوانان‌ بـه‌ مساجـد-www.andishegom.com.
23-  شيوه‌ها و عوامل جذب جوانان به مساجد(1388)- www.taghribnews.ir.
24- جوان‌وجاذبه هاي مسجد، نقل از روزنامه ايران(1388)- www.sobheomid.ir.
25- جوانان ومسجد(1388)-

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: